Türkiye’de Bir İlk: İklim Kanunu Resmî Gazete’de Yayımlandı
09 Temmuz 2025 tarihinde Resmî Gazete’de yayımlanan İklim Kanunu, Türkiye’nin iklim değişikliği ile mücadelesinde yeni bir dönemi başlatıyor. Kanun, net sıfır emisyon hedefi ve yeşil büyüme vizyonu doğrultusunda hazırlanarak yürürlüğe girdi.
Kanunun Amacı ve Kapsamı
Kanunun temel amacı; iklim değişikliğiyle mücadele kapsamında sera gazı emisyonlarının azaltılması ve iklim değişikliğine uyum sağlanması. Bu çerçevede planlama, uygulama, izleme, denetim, kurumsal yapı ve finansal araçlara ilişkin geniş bir düzenleme getiriliyor.
Temel İlkeler
Kanun, iklim adaleti, eşitlik, katılım, şeffaflık ve sürdürülebilirlik ilkeleri üzerine inşa edildi. "Adil geçiş" ve "ortak fakat farklılaştırılmış sorumluluklar" gibi uluslararası çevre hukukunun temel ilkeleri gözetiliyor.
Sera Gazı Emisyonlarının Azaltımı
İklim Kanunu, sera gazı emisyonlarının Ulusal Katkı Beyanı ve net sıfır emisyon hedefi doğrultusunda azaltılmasını öngörüyor. Kamu kurumları, enerji verimliliği, temiz teknolojiler, döngüsel ekonomi uygulamaları ve sıfır atık sistemleri gibi önlemleri hayata geçirmekle yükümlü.
Uyum Faaliyetleri
İklim değişikliğine uyum kapsamında; risk analizleri, erken uyarı sistemleri, su kaynaklarının yönetimi, biyolojik çeşitliliğin korunması ve tarım sektöründe doğa temelli çözümler öne çıkıyor. Ulusal ve yerel düzeyde uyum planları hazırlanması zorunlu hale geliyor.
Emisyon Ticaret Sistemi (ETS)
Kanun ile Türkiye’de Emisyon Ticaret Sistemi (ETS) resmen kuruluyor. Başkanlık tarafından yürütülecek sistem kapsamında, sera gazı emisyon izni olmayan işletmeler faaliyet gösteremeyecek. ETS, karbon fiyatlandırmasını piyasa mekanizmalarıyla destekleyecek.
Karbon Piyasası Kurulu ve Yeni Kurumsal Yapılar
Yeni dönemde, ETS’nin yönetimi ve tahsisat politikalarının belirlenmesi amacıyla Karbon Piyasası Kurulu kuruluyor. Danışma Kurulu ise özel sektör ve sivil toplumun sürece katılımını sağlayacak. Piyasa işletmecisi ve merkezî uzlaştırma kuruluşu gibi yeni aktörler de sistemde görev alacak.
Yeşil Finans ve Teknoloji Desteği
Kanun; yeşil sermaye araçları, karbon kredileri, sigorta mekanizmaları ve yeni finansal desteklerle iklim dostu yatırımları teşvik ediyor. Ayrıca temiz teknolojilerin yaygınlaştırılması ve yeşil iş gücünün oluşturulması hedefleniyor.
Yerel İklim Kurulları ve Eylem Planları
Her ilde, Vali başkanlığında kurulacak olan İl İklim Değişikliği Koordinasyon Kurulları ile yerel düzeyde strateji ve eylem planları hazırlanacak. Bu kurullar, yerel yönetimlerin iklim değişikliği ile mücadelesini koordine edecek.
Gönüllü Karbon Piyasası
Kanun, ulusal karbon kredilendirme ve denkleştirme sistemini de kuruyor. Gönüllü karbon piyasasında yer almak isteyen projeler, Başkanlıkça belirlenen usuller doğrultusunda kayıt altına alınacak.
Sonuç
İklim Kanunu, Türkiye’nin çevre politikalarında önemli bir paradigma değişimini temsil ediyor. Emisyon ticaretinden yeşil finansmana, yerel uyum planlarından karbon piyasalarına kadar birçok yeni düzenleme, hem özel sektör hem de kamu kurumları açısından yeni sorumluluklar ve fırsatlar doğuruyor.
Kanunun tam metnine ulaşmak için: https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2025/07/20250709-1.htm
