Yargıtay Kararlarında Ecrimisil Değerlendirmesine İlişkin Karar
Kararda uyuşmazlık konusu ecrimisil ve haksız el atmanın önlenmesine ilişkindir. Somut olayda komşu parselde bulunan taş/kum ocağı tarafından davacının parseline toprak yığılmış, toprak yığılan bu bölgede buğday ürünleri telef olmuş, yığılan kum nedeniyle tahliye yolları kapanmış ve tarlada su birikmesine neden olarak kalan kısımdaki buğday mahsullerine de zarar vermiştir. Davacı ilgili durumdan doğan ürün zararının tazmini, haksız el atmanın önlenmesi, ecrimisil ödenmesi, taşınmazın eski hale getirilmesi ve eski hale getirme bedelinin tahsili istemleri ile Tarsus 3. Asliye Hukuk Mahkemesine başvurmuştur.
Davalı taraf cevap dilekçesinde ilgili parsellerin kamulaştırma işlemine tabi olacağı bu nedenle hafriyat yığılması için tahsis edildiği noktasında kendilerine bilgi verildiğini ayrıca parsel sahibi davacının da bu konuda bilgisi ve muvafakati bulunduğu , taşınmaza müdahalenin son bulduğunu iddia ederek davanın reddini talep etmiştir. İlk derece mahkemesi tarafından yapılan yargılama neticesinde taşınmaza haksız el atmanın bulunduğu, bilirkişi raporunun denetime acık hükme esas alınabilir nitelikte olduğu, tarım arazisine yığılan hafriyat nedeniyle yeterli verimin ve kazancın alınamadığı gerekçeleri ile haksız el atmanın önlenmesine, hafriyatın kaldırılarak arazinin eski hale getirilmesine, 50.788,54 TL ecrimisil ve 5.562,31 TL ürün zarar bedelinin davacı tarafa ödenmesine karar verilmiştir. Davalı tarafça karar süresi içinde hafriyatın şirketçe kaldırıldığı bu nedenle el atmanın önlenmesi ve eski hale getirme yönünden davanın konusuz kaldığı ve ecrimisil ile ürün zararının talebi açısından koşulların oluşmadığı öne sürülerek istinaf edilmiştir. BAM uyuşmazlığa ilişkin kararında dava sürecinde yapılmış olan keşiflerde 18.184m2 alanın işgal altında olduğunun saptandığı gerekçesi ile davalı tarafın istinaf talebini reddetmiştir. Davalı tarafça dosya temyize taşınmıştır. Yargıtayca yapılan inceleme sonucunda TMK 683 ve TMK 995 maddeleri beraber değerlendirilmiş; davalı tarafın gerekçeleri kararın bozulması noktasında yeterli görülmemekle beraber BAM kararının onanmasına karar verilmiştir.
Ecrimisil diğer bir ismi ile haksız işgal tazminatı zilyet olmayan malikin, malik olmayan kötü niyetli zilyetten isteyebileceği tazminat türüdür. Bunun yanında ecrimisilin talep edilebilmesi için işgal eyleminde bulunan kişinin haksız bir işgalde bulunmuş olması ve işgal edilen üzerinde hak sahibi olan kişinin zarara uğraması gerekmektedir. Yargıtay kararlarında, ecrimisilin hukuki niteliğinin haksız fiil olduğunu ifade ederken, hak sahibinin taleplerinin haksız zilyetlikte iade (TMK 995) hükümleri uyarınca değerlendirilmesi gerektiği görüşündedir.
Somut olay açısından ecrimisil talebine ilişkin şartlar değerlendirilmiştir. Bir eylemin haksız işgal niteliğinde olması için en temel kanıt rıza dışı olmasıdır. Her ne kadar karşı taraf davacının rızası olduğunu iddia etse dahi bu savı kanıtlar bilgi ve belgeler sunamamıştır. Bu sebeple işgalin rıza dışı olduğunun kabulu yerindedir. Bir diğer şart olan zarar şartı ise davalı tarafın eyleminden doğan buğdayların telef olması durumu nedeniyle gerçekleştirilmiştir. İlgili karara konu olayda ecrimisil talebine dair şartların gerçekleşmiş olması nedeniyle ecrimisil talebinin kabulüne dair karar onanmıştır.
Karar metni için; Yargıtay Karar Arama (Yargıtay 7. HD., E. 2023/3687 K. 2024/3141 T. 3.6.2024)
