Anayasa Mahkemesi’nin Önödeme Hakkındaki İptal Kararı
Anayasa Mahkemesi’nden Önödeme ve Uzlaştırma Hakkında Karar: Kanunilik ve Eşitlik İlkeleri Işığında 2025/86 Sayılı Karar
Karar Tarihi: 27 Mart 2025
Esas No: 2024/197
Karar No: 2025/86
27 Mart 2025 tarihli Anayasa Mahkemesi kararı, hakaret suçu bakımından uzlaştırma ve önödeme kurumlarının uygulanabilirliğini düzenleyen bazı hükümlerin Anayasa’ya aykırı olduğuna hükmetti.
İptal Edilen Düzenlemeler ve Ayrı Gerekçeleri
TCK m. 75/6-a-2’de Yer Alan İbare
"125. maddenin ikinci fıkrası, üçüncü fıkrasının (b) ve (c) bentleri ve dördüncü fıkrası"
Bu ibareyle, hakaret suçunun nitelikli halleri önödeme kapsamına alınırken, suçun basit hali bu kapsam dışında bırakılmıştı. Anayasa Mahkemesi bu farklı muameleyi Anayasa’nın 10. maddesindeki kanun önünde eşitlik ilkesine aykırı bulmuştur.
Aynı suç tipinin daha ağır nitelikli şekillerine önödeme uygulanabilirken, daha hafif hallerinde bu imkânın tanınmaması, nesnel ve makul bir gerekçeye dayanmamakta; dolayısıyla eşitlik ilkesi zedelenmektedir.
CMK Geçici 7. Madde (2) Fıkra
Bu düzenleme ile, yürürlüğe giriş tarihinden önce soruşturma veya kovuşturma aşamasına geçmiş dosyalarda önödeme uygulanamayacağı öngörülmüştü. Ancak Anayasa Mahkemesi, bu sınırlamayı Anayasa’nın 38. maddesindeki suçta ve cezada kanunilik ilkesine aykırı bulmuştur.
Ne Zaman Yürürlüğe Girecek?
TCK m. 75/6-a-2'deki eşitlik ilkesine aykırı ibare, 9 ay sonra yürürlüğe girmek üzere iptal edilmiştir. Bu gecikme, oluşacak hukuki boşluğun önlenmesi amacıyla öngörülmüştür.
CMK Geçici 7/2. fıkra ise doğrudan iptal edilmiştir.
Bu karar, ceza yargılamasında uygulanan alternatif çözüm yollarının yalnızca usule değil, failin ceza sorumluluğu bakımından maddi sonuçlar da doğurduğunu ve bu nedenle anayasal denetime tabi olduğunu belirtmektedir.
Anayasa Mahkemesi bu kararıyla, lehe ceza hükmünün uygulanmasının Anayasa'da açıkça öngörülmemiş olsa dahi, suçta ve cezada kanunilik ilkesinin içerdiği temel güvencelerden biri olarak kabul edilmesi gerektiğini ve bu yönüyle anayasal bir zorunluluk haline geldiğini bir kez daha teyit etmiştir.
Kaynak: Anayasa Mahkemesi Kararı, 2024/197 E., 2025/86 K., Karar Tarihi: 27.03.2025
🔗 Resmî Gazete: –– Anayasa Mahkemesinin 27/3/2025 Tarihli ve E: 2024/197, K: 2025/86 Sayılı Kararı
