Anayasa Mahkemesi İstinaf ve Temyizde Parasal Sınırlara İlişkin İİK Hükmünü İptal Etti
Anayasa Mahkemesi kararı ile iptal edilen hüküm, 9/6/1932 tarihli ve 2004 sayılı İcra ve İflas Kanunu’na eklenen Ek Madde 1’in ikinci fıkrasıdır. Bu fıkra, 20/2/2019 tarihli ve 7165 sayılı Kanun’un 2. maddesi ile getirilmiştir. Hükme göre “İstinaf ve temyiz kanun yoluna başvuruda esas alınan parasal sınırda yeniden değerleme nedeniyle meydana gelen artış, bölge adliye mahkemesinin kaldırma veya Yargıtay’ın bozma kararları üzerine yeniden verilen kararlarda uygulanmaz; ilk karar tarihinde geçerli olan parasal sınır esas alınır.”
Adil Yargılanma Hakkına Aykırılık (AY m.36)
Davanın açıldığı tarihte istinaf veya temyiz yolu açıkken, aradan geçen süre içinde yapılan yeniden değerleme nedeniyle parasal sınırın yükselmesi, tarafların kanun yoluna başvuru hakkını ortadan kaldırabilir. Bu durum, hak arama özgürlüğü ve mahkemeye erişim hakkını fiilen engellemekte ve adil yargılanma hakkını ihlal etmektedir.
Hukuki Güvenlik ve Öngörülebilirlik İlkesine Aykırılık
Bir kararın kesin olup olmayacağının, sonradan değişen parasal sınırlara göre belirlenmesi taraflar açısından öngörülemezlik yaratmaktadır. Davanın açıldığı tarihte yasal yollara başvurulabileceği düşünülürken, sonradan bu hakkın ortadan kalkması, hukuk devleti ilkesiyle bağdaşmamaktadır.
Orantısız Sınırlama ve Mülkiyet Hakkı (Dolaylı Etkiyle)
Kanun yoluna erişim sınırının güncellenmemesi durumunda mal varlığı değeri yüksek olmasına rağmen bazı alacaklar için yargılama olanağı ortadan kalkabilmektedir. Bu durum, mülkiyet hakkı yönünden de orantısız bir sınırlama anlamına gelmektedir.
Anayasa’nın 13. Maddesine Aykırılık
Temel hak ve özgürlükler ancak ölçülülük ve orantılılık ilkesi çerçevesinde sınırlanabilir. Söz konusu düzenleme, ölçüsüz sonuçlara yol açarak temel haklara orantısız müdahalede bulunmuştur.
Anayasa Mahkemesi, iptal kararının yürürlüğe girişini Resmî Gazete yayımından itibaren 9 ay sonrasına (yani 4 Mart 2026 tarihine) ertelemiştir. Bu tarihe kadar mevcut düzenleme yürürlükte kalacaktır. İptal kararı sonrasında, kanun koyucu yeni bir düzenleme yapmazsa, yeniden değerleme sonucunda artan parasal sınırlar tüm aşamalarda kararın verildiği tarihte değil, yargılama süreci içindeki güncel parasal sınıra göre dikkate alınmak zorunda kalacaktır. Bu da hem uygulamada yeknesaklık hem de taraflar açısından daha adil ve öngörülebilir bir yargılama süreci anlamına gelmektedir.
Karar için bakınız. https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2025/06/20250604-16.pdf
